قیر ماده ای غلیظ ، چسبنده و سیاه رنگ می باشد، که غیر بلورین بوده و در دی سولفید کربن (CS₂) حل می شود. این تعریف از قیر را می توان در بسیاری از متون مشاهده کرد. اولین تمدنی که با قیر آشنا شد ،سومریان باستان بوده اند که در 4000 سال قبل از میلاد مسیح از این ماده برای آب بندی برج های خود بهره می گرفتند. پس از آنان مصریان و بابلیان نیز از قیر استفاده کرده اند. مصریان باستان از قیر در مصارف مختلف، از جمله، آب بندی و مویایی کردن اجساد استفاده می کردند. کلمه مومیایی از واژه فارسی ((موم)) گرفته شده است که در زبان انگلیسی به ((mummy)) تبدیل شده است. این روش که در حقیقت برای جاودانه کردن انسان به کار می رفته، در مصر باستان رواج فراوانی داشته است. مصریان باستان با استفاده از ماده ای که بخش اعظم آن از قیر تشکیل شده بود، اجساد را به شیوه های مختلف مومیایی می کردند(شکل 1-1). آنان قیر مورد نیاز جهت مومیایی کردن را از معادن قیر طبیعی که در آن مناطق وجود داشت، به روش های سنتی اخراج می کردند. مطالعات اخیر باستان شناسی بر روی قیر مصرف شده در مومیایی مصری، نشان می دهد که آنان قیر مورد نیاز خود را یا از معادن قیر طبیعی کوه (( زیت)) در حوالی کانال سوئز و یا از معادن اطراف ((بحر میت)) به دست می آوردند

فروش قیر طبیعی

در کتاب مقدس یهودیان ((تورات)) نیز از قیر نام برده شد. از جمله، در باب ششم آیه چهاردهم خطاب به حضرت نوح (ع) آمده است: ((پس برای خود کشتی از چوب کوفر (درختی با چوب های ضخیم) بساز و حجرات در کشتی بنا کن و بیرونش را با قیر اندود کن)). همچنین در باب دوم آیه سوم راجه به تولد حضرت موسی (ع) آمده است: ((چون مادر موسی(ع) نتوانست او را از دیگران پنهان دارد، تابوتی از نی برایش گرفت و آن را به قیر و زفت اندود و طفل را در آن نهاد و آن را در نیزار به کنار نهر گذاشت)).

1-2-1.قیر در ایران باستان
قیر در ایران قدمتی بیش از 5000 ساله دارد. در اواسط هزاره سوم قبل از میلاد مسیح در تمدن ایلام ، حوالی شوش از قیر در مصارف مختلفی استفاده می